بررسی کارایی روش رایج کنترل سوسک توتون (lasioderma serricorne f. (col., anobiidae با استفاده از فسفید آلومینیم در انبارهای توتون ایران

مهمترین آفت توتون های انباری، سوسک توتون lasioderma serricorne  می باشد که تقریبا در تمام دنیا در صنایع دخانیات یکی از عوامل خسارت­زا به توتون از مرحله فرآوری تا مرحله سیگارت است. در ایران نیز این آفت در تمامی مناطقی که توتون های انباری وجود دارد حضور داشته و برنامه های کنترل هر ساله علیه این آفت انجام می شود که همراه با هزینه های سنگین و در مواردی مشکلات بهداشتی برای مجریان عملیات تدخین می باشد. در این بررسی چهار انبار توتون متعلق به شرکت دخانیات ایران در تیرتاش مازندران، گرگان و بندر ترکمن (2 انبار) در نظر گرفته شد و روش جاری تدخین در آن­ها اعمال گردید. روش جاری تدخین شامل استفاده از قرص 3 گرمی فسفید آلومینیم با نام تجاری فستوکسین به میزان یک و نیم قرص برای هر مترمکعب از عدل ها و کارتن های توتون بود. قرص ها داخل سینی های فلزی، زیر پوشش پلاستیکی و روی توتون های بسته بندی شده قرار داده می شدند. مدت زمان گازدهی چهار روز در نظر گرفته شد. برای بررسی میزان تاثیر روش جاری تدخین، از تله های فرمونی استفاده گردید. تله ها از اوایل تیر تا اواسط آبان هر هفته بازدید شده و تعداد حشره های شکار شده ثبت گردید. نتایج شکار تله ها نشان داد که در هیچ­یک از انبارها کنترل حشره به­طور کامل انجام نشده و از حداقل 7 روز بعد از عملیات تدخین سوسک توتون مجددا در تله ها شکار شده است، که این موضوع می تواند به­علت وجود نقص در روش جاری (دوز مورد استفاده و یا مدت زمان تدخین) و یا مقدمه­ای برای بروز مقاومت در سوسک توتون نسبت به گاز فسفین در این مناطق باشد.